मराठी समाजाचा व्यवसायातील आवाज मंद का होत चालला आहे |

मार्केटमध्ये आवाज तोच गाजतो… जो आवाज सातत्यानं ऐकू येतो.”

एका उद्योग प्रदर्शनात गेलो होतो.
सगळीकडे display boards, stalls, products, pitch करणारे लोक…
गुजराती आणि मारवाडी उद्योगपतींचं मोठं वर्चस्व दिसत होतं.
प्रत्येकजण आपापल्या ब्रँडची ओळख, गरज, मार्केटिंग मोठ्या आत्मविश्वासाने करत होता.

त्या गर्दीत मी एका मराठी उद्योजकाचा स्टॉल बघितला.
उत्पादन चांगलं, भाव योग्य, मेहनत स्पष्ट दिसत होती…
पण स्टॉलवर फारसं कुणी थांबत नव्हतं.

का?

कारण आवाजच नव्हता.

आजच्या मार्केटमध्ये प्रॉडक्टपेक्षा perception विकतो.
पण मराठी माणूस अजूनही quality पुरेसं आहे असं मानतो.

दुसरीकडे गुजराती आणि मारवाडी समाज –
त्यांना माहितेय की बाजारपेठ ही “दिसणं, बोलणं, आणि सातत्य” यावर चालते.

मराठी उद्योजक अनेकदा उत्कृष्ट उत्पादने तयार करतो,
पण ती पोहोचवण्यासाठी लागणाऱ्या आत्मविश्वासात कमी पडतो.

त्याचा बिझनेस असतो, पण त्याचा आवाज नसतो.

गुजराती उद्योजक १० वेळा मार्केटिंग करेल.
मारवाडी ५ वेळा फोन करून follow-up करेल.
आणि मराठी उद्योजक वाट बघत बसेल –
“चांगलं काम केलंय, लोक येतीलच.”

पण हे मार्केटिंगचं युग आहे –
इथे तुम्ही जिथेही शांत बसलात, तिथे तुम्ही अदृश्य होत जाता.

मराठी समाजाचा आवाज उद्योगात कमी का?

कारण…

आपल्याकडे व्यवसाय ‘शिकवलं’ जात नाही,
तो चुकून सुरू होतो… पण टिकतो नाही.
ब्रँडिंग, गुंतवणूक, नेटवर्किंग याला आपल्याकडे दुय्यम स्थान.
एकदा काहीतरी जमलं की, आपण गप्प बसतो. वाढवण्याचा प्रयत्न करत नाही.

दुसऱ्या समुदायात मात्र व्यवसाय ‘संस्कारांमध्ये’ आहे.
ते लहानपणापासूनच व्यवहार शिकतात,
‘माल’ विकणं हे त्यांचं सहजपणे येतं.

आपण मात्र अजूनही quality आणि मेहनतीची ओळख बाजार आपोआप करेल असं गृहीत धरतो.

“बाजारात quality नसेल तर टिकत नाही,
पण quality असेल आणि आवाज नसेल… तरीसुद्धा टिकत नाही.”

आज वेळ आहे, जरा पुढे जाण्याची.
आपणही बोलायला, दिसायला, भिडायला शिकलं पाहिजे.
उत्पादन चांगलं असेल, तर त्याचा आवाजही तितकाच दमदार असायला हवा.

शांत राहणं हे गुण असू शकतं,
पण व्यवसायात ते हरवण्याचं कारण बनू शकतं.

“शिवा शेवटचा नाही!”
(ग्रामीण उद्योजकतेवर आधारित)

शिवा कोल्हापूरजवळच्या एका गावात भाजीपाला पिकवत होता. त्याच्या शेतातील भाज्या ताज्या, विषमुक्त आणि चविष्ट होत्या. पण गावात किंवा शहरात फार कुणाला त्याच्या शेताचा पत्ता माहित नव्हता. तो एकच विचार करत होता, “चांगलं उगवतंय, लोक आपोआप येतील.”

एकदा गावात एका प्रदर्शनाचं आयोजन झालं. गावातील सगळ्या तरुण उद्योजकांनी आपापली उत्पादनं लावली. गुजराती तरुणाने fancy पॅकिंग करून ड्रायफ्रूट्स मांडले, मारवाडी उद्योजकाने जोरात माइकवर सांगत होतं, “सुधीर ट्रेडर्स, तुम्ही घेतलंय का अजून?”

शिवा फक्त एक फळटोपलीसारखा स्टॉल लावून बसला. ना आवाज, ना पोस्टर, ना ऑफर. त्याचं उत्पादन उत्कृष्ट होतं, पण लोक पुढे पुढे जात होते.

तेव्हा गावातील एका शिक्षकाने त्याला सांगितलं, “शिवा, अभ्यासात हुशार असलास तरी पेपर लिहिल्याशिवाय मार्क मिळत नाहीत. तसंच व्यवसायात – बोलावं लागतं.”

त्या रात्री शिवा विचारात पडला. दुसऱ्या दिवशी त्याने मोठा बोर्ड लावला – “शिवा फार्म – विषमुक्त शेतमाल थेट तुमच्या घरपोहोच!” त्याने एक स्पीकर लावून माइकवर सांगायला सुरुवात केली, “ताज्या भाजीसाठी, एकदाच चव बघा!”

तीच लोकं, त्याच उत्पादनाला आता गर्दी करत होती.

शिक्षण:
चांगलं उत्पादन हे सुरुवात आहे, पण त्याचा आवाज पोहोचवणं ही जबाबदारी आहे. बाजारात गप्प बसलात, तर हरवलात!

कथा 2: “संग्राम आणि स्टार्टअपचा आवाज”

(शहरी, डिजिटल व्यवसायावर आधारित)

संग्राम पुण्यातून MBA केलं होतं. कॉलेजमध्ये असताना त्याने एक उत्तम फिनटेक अ‍ॅप तयार केलं – “बचतBuddy”. लोकांना पैसे वाचवण्याच्या टिप्स, खर्चाचं ट्रॅकिंग आणि गुंतवणूक सल्ला देणारं हे अ‍ॅप होतं. त्याने वेबसाईट, अ‍ॅप, सर्व सेट केलं.

पण एक महिना गेला… अ‍ॅप डाऊनलोड्स ५० पण त्याच्यापैकी ४० मित्रमंडळी होते. संग्राम चिडला. “मी एवढं टॉपचं टेक केलं, पण लोक याच्याकडे बघतच नाहीत!”

त्याने एका गुजराती मित्राशी बोललं – भाविन, जो एक सोशल मीडिया मार्केटिंग एजन्सी चालवत होता. भाविनने विचारलं,
“तु स्वतः एक पोस्ट तरी टाकली का Instagram वर?”
“नाही रे. मला वाटलं, अ‍ॅप टॉप आहे, लोक येतील.”
“भाई, आवाज नसेल तर मार्केट मध्ये तुझं अस्तित्वच नाही.”

त्या दिवशीपासून संग्रामने reels, blogs, workshops, free webinars सुरू केली. रोज एकदम consistent content – “3 टिप्स तुमचे पैसे वाचवण्यासाठी”, “बचतBuddy वापरण्याचे 5 फायदे”.

६ महिन्यांत त्याच्या अ‍ॅपने १०,००० डाउनलोड्स पार केले. आज संग्रामचा स्टार्टअप angel funding घेऊन विस्तारतोय.

शिक्षण:
प्रॉडक्ट उत्तम असणं पुरेसं नाही. तुम्हाला लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी सातत्य, आत्मविश्वास, आणि मार्केटिंगचा आवाज हवा असतो.

आपण कोणत्याही वयात, कोणत्याही पार्श्वभूमीतून आलो असलो, तरी हे लक्षात ठेवा:
“चांगल्या कामाची ओळख बाजार आपोआप करत नाही,
आपल्यालाच ती ओळख निर्माण करावी लागते – आवाजात, कृतीत, आणि सातत्यात!”