“तो म्हणाला – ‘मी मुंबईत जन्मलो, पण घर नाही अजूनही…'”
परवाच एक जुना मित्र भेटला.
मुंबईतच वाढलेलो, इथेच शिकलेलो, आणि दोघंही आज वेगवेगळ्या क्षेत्रात काम करतोय.
गप्पा चालू असताना सहज त्याने एक वाक्य टाकलं –
“अरे मी मुंबईत जन्मलो, पण अजूनही स्वतःचं घर नाही.”
माझ्या डोक्यात हे वाक्य अडकून राहिलं.
कारण हे फक्त त्याचं नाही, तर हजारो मराठी कुटुंबांचं वास्तव आहे.
मुंबई – ज्याचं नाव घेतलं की स्वप्नांची शहरे डोळ्यासमोर येतात…
पण इथेच, मूळचे मराठी लोक अनेकदा भाड्याच्या घरात राहतात.
का?
कारण घर घ्यायचं म्हणजे दीर्घ योजना, saving, आणि थोडी हिम्मत लागते.
आणि आपल्याला लहानपणापासून सांगितलं जातं –
“शांतपणे जग. रिस्क नको. पगारावर भागव.”
आपण सुरक्षिततेसाठी नोकरी निवडतो,
कर्ज नको म्हणून property कडे पाठ फिरवतो,
भविष्याची चिंता करताना वर्तमान गमावतो.
दुसरीकडे, इतर समुदाय – जसे की गुजराती, मारवाडी, पंजाबी –
पहिल्या priority मध्ये ‘घर’ ठेवतात.
कधी एकत्र राहत, कधी गुंतवणूक करत, पण घर घेतात.
कारण त्यांना माहिती असतं – “घर हे asset आहे, liability नाही.”
पण आपण?
आपण पिढ्यानपिढ्या भाड्याच्या घरातच राहतो,
कारण “स्वतःचं घर घेणं” ही आपल्या विचारसरणीतच फार उशिरा येते.
आपल्याला भीती वाटते –
EMIची, job जाण्याची, loan न मिळण्याची…
आणि कधी घर घ्यायची वेळ येते,
तेव्हा वय झालेलं असतं किंवा भाव परवडत नाहीत.
म्हणून मराठी माणूस मुंबईतच राहतो,
पण मुंबई त्याची होत नाही.
घर ही गरज आहे, पण आपल्याकडे ती luxury समजली जाते.
आणि यातून एक मानसिकता तयार झाली आहे –
“आपण मध्यमवर्गीय आहोत, हे आपलं नशिब.”
“जिथे जन्मलो, ते शहर स्वतःचं व्हायला हवं – भाड्याचं नव्हे.”
मुद्दा घराचा नाही, मानसिकतेचा आहे.

मी मुंबईत राहतो, पण अजूनही माझं स्वतःचं घर नाही,” तो म्हणाला, चहा घेत.
त्याचं बालपण दादरच्या एका भाड्याच्या चाळीत गेलं. शिक्षण झालं, नोकरी लागली, लग्नही झालं. पण घर? अजून भाड्याचं.
कारण त्याने वडिलांकडून शिकलेली एकच गोष्ट – “EMI म्हणजे जोखड.”
त्यामुळे तो नेहमीच सुरक्षिततेच्या वाटेवर चालला – छोटी नोकरी, थोडं बचत, आणि खर्चाचं काटेकोर नियोजन.
दरवेळी घराच्या विचाराने भीती वाटायची – कर्जाची, नोकरी गेल्यास काय होईल याची.
दरम्यान, इतरांनी गुंतवणूक केली, एकत्र राहिले, आणि छोटं का होईना, पण घर घेतलं.
तो मात्र अजूनही महिन्याच्या शेवटी भाडं भरतो.
मुंबई त्याची राहिली, पण तो कधी तिचा झाला नाही…