एक सैनिकाची कर्जाच्या दलदलीतील खरी गोष्ट
राज (नाव बदलले आहे) हा २५ वर्षांचा, भारतीय सैन्यात काम करणारा एक तरुण. आपल्या कुटुंबासाठी आणि भविष्यासाठी काहीतरी मोठं करावं, अशी त्याची नेहमीच इच्छा होती. पण आयुष्यात एक वाईट वळण आलं – राज गॅम्बलिंगच्या (सट्टा/जुगार) व्यसनात अडकला.
सुरुवातीला थोड्या रकमेवर खेळायला सुरुवात केली, पण हळूहळू जुगाराचं आकर्षण वाढत गेलं. हरलेली रक्कम परत मिळवण्यासाठी आणि जिंकण्याच्या आशेने राजने वेगवेगळ्या बँकांकडून वैयक्तिक कर्ज घेतलं. काही वेळा क्रेडिट कार्ड वापरलं, तर कधी मित्रांकडूनही पैसे उचलले. काही मित्रांनी २४% इतक्या उच्च व्याजदराने पैसे दिले.
राजच्या कर्जाचा आकडा वाढत जाऊन एकूण ₹१२ लाखांवर पोहोचला. आता त्याच्या उत्पन्नाचा मोठा भाग – जवळपास ₹५२,४०० पगारातून – दरमहा कर्जाच्या EMI आणि व्याज फेडण्यातच जात होता. काही कर्जांवर तो फक्त व्याजच भरत होता, त्यामुळे मूळ रक्कम तशीच राहायची.
कुटुंबात भावाच्या आणि बहिणीच्या लग्नाचा खर्च, घरखर्च, आणि भविष्यातील जबाबदाऱ्या यांचा ताण राजला सतत जाणवत होता. खर्च कमी ठेवण्यासाठी तो महिन्याला फक्त ₹६,००० इतकाच खर्च करत होता, बाकी सगळं कर्ज फेडण्यासाठी वापरत होता.
पण कर्जाचा डोंगर एवढा वाढला की, कधी कधी अजून कर्ज घेऊन जुने कर्ज फेडण्याचा मोह व्हायचा. झटपट पैसे मिळवण्याच्या चुकीच्या योजना डोक्यात यायच्या.
राजच्या कर्जात वेगवेगळ्या प्रकारचे कर्ज होते –
- वैयक्तिक कर्ज (EMI ₹१६४ ते ₹१७,२८०, व्याज ११.७५% ते १४.२५%)
- जवळपास फेडलेले क्रेडिट कार्ड कर्ज
- मित्रांकडून घेतलेले कर्ज (काही २४% व्याजाने, काही व्याजमुक्त)
या सगळ्या आर्थिक गुंत्यातून बाहेर पडण्यासाठी राजला खूप संयम, शिस्त आणि योग्य मार्गदर्शनाची गरज होती. कर्ज फेडताना त्याने अनेकदा स्वतःला दोष दिला, पण हळूहळू तो शिस्तबद्धपणे आणि धैर्याने या संकटाचा सामना करू लागला.
ही गोष्ट आहे एका सामान्य सैनिकाची, ज्याने चुकीच्या सवयींमुळे कर्जाचा डोंगर ओढवून घेतला, पण त्यातून बाहेर पडण्याचा निर्धारही केला.
वय: २५ वर्ष
मासिक पगार: ₹५२,४००
मासिक खर्च: ₹६,०००
बँकेत बचत: ₹१३,०००
SIP गुंतवणूक: ₹४७,०००
LIC प्रीमियम: ₹२,३०० (१७ वर्षांतून ५ वर्षे पूर्ण)
मित्रांना दिलेले पैसे: ₹५,०००
कर्जांची स्थिती:
कर्ज प्रकार | EMI ₹ | उरलेले EMI | व्याजदर | शिल्लक रक्कम (अंदाजे) |
---|---|---|---|---|
क्रेडिट कार्ड | ₹१७,२८० | २८ | १२% | ₹४,८३,८४० |
लोन २ | ₹१०,०६४ | ४२ | १४.५% | ₹४,२२,६८८ |
लोन ३ | ₹१४,०७३ | ५२ | १५% | ₹७,३५,७९६ |
लोन ४ | ₹२,८०० | १ | – | ₹२,८०० |
लोन ५ | ₹७५० (फक्त व्याज) | – | ९% | ₹१,००,००० (पूर्ण प्रिंसिपल बाकी) |
मित्र १ | – | – | २४% | ₹१,३०,००० + ६ महिन्यांचे व्याज |
मित्र २ | ₹१,००० (फक्त व्याज) | – | – | ₹५०,००० |
अन्य मित्र | – | – | – | ₹७३,००० |
उपाय १: अग्रेसिव कर्ज फ्री प्लॅन (उच्च व्याज कर्ज आधी फेडा)
टप्पा 1: एकदम गरजेचे निर्णय (पहिल्या १५ दिवसांत)
- LIC बंद करू नका, पण SIP तात्पुरते थांबवा (₹२३५० वाचतील)
- सर्वात आधी लोन ४ – ₹२,८०० फेडा (एकच हप्ता बाकी)
- बँक बॅलेन्स ₹१३,००० + SIP बंद = ₹१५,३५० वापरू शकता
- यामध्ये ₹२,८०० वापरून Loan 4 क्लोज करा. उरलेले ₹१२,५५० ठेवा.
- मित्र १ चं व्याज ६ महिने दिलं नाही = ₹१५,६०० ( अंदाजे ). थोडेफार दिल्यास विश्वास टिकेल.
टप्पा 2: पुढील ६-८ महिने – कर्ज हळूहळू मिटवा
उत्पन्न:
- ₹५२,४०० पगार – ₹६,००० खर्च – ₹२,३०० LIC = ₹४४,१०० शिल्लक
- त्यातून EMI भरले जातात:
- ₹१७,२८० (Loan 1)
- ₹१०,०६४ (Loan 2)
- ₹१४,०७३ (Loan 3)
- ₹७५० (Loan 5 व्याज)
- ₹१,००० (मित्र २ व्याज)
- = ₹४३,१६७ EMI एकूण
यामध्ये तुम्हाला फक्त ₹९३३ उरतात, त्यामुळे अजून उत्पन्नाची गरज आहे.
💡 अतिरिक्त उपाय:
- Side Income करा: Freelancing, पार्ट टाइम ट्यूशन, content writing, weekend sales – ₹१०,०००+ मिळवा
- SIP मधून बाहेर पडून ₹४७,००० रिडीम करा:
- यातून तुम्ही मित्रांचे ₹५०,००० हप्ते भरा (ज्यांना सर्वात जास्त व्याज आहे)
- उरलेल्या मित्रांना थोडीफार रक्कम द्या, त्यांच्या विश्वासासाठी
उपाय २: EMI कमी करून दीर्घकालीन स्ट्रॅटेजी
- सर्व लोनचे टॉप-अप करून एकत्रित Personal Loan घ्या (interest १२% किंवा कमी, tenure ६ वर्ष)
- EMI एकच होईल आणि ती ₹२५,००० ते ₹३०,००० दरम्यान असेल
- यामुळे महिन्याला ₹१०,०००+ वाचतील – ज्यातून मित्रांचे कर्ज फेडा
- एकत्र लोन घेतल्यास मनःशांती व प्लॅनिंग दोन्ही सोपी होईल
✅ निष्कर्ष:
भाग | उपाय १ | उपाय २ |
---|---|---|
EMI कमी | ❌ | ✅ |
जलद व्याज कर्ज क्लोज | ✅ | ❌ |
स्ट्रेस कमी | ❌ | ✅ |
एकूण बचत | ✅ | ❌ |
📌 सल्ला:
- SIP रिडीम करा – आताच गरज आहे
- पार्ट टाइम उत्पन्न वाढवा
- Loan 4 लगेच बंद करा
- मित्रांचे व्याज थोडं थोडं भरत राहा – नातं टिकवायला मदत होईल
- सर्व खर्चाचे Excel बनवा – प्रत्येक पैशावर लक्ष ठेवा